سولات رایج درباره دیابت و روزه داری
سولات رایج درباره دیابت و روزه داری 
سولات رایج درباره دیابت و روزه داری
-مقدار قند خون طبيعي چقدر است؟
ميزان آن به طور طبيعي در حالت ناشتا يعني 70 تا 110 ميلي‌گرم در هر صد سي‌سي خون مي‌باشد.
2- ديابت چيست؟
ديابت يا بيماري قند به علت بالا بودن مداوم قند خون ايجاد مي‌شود.
علت افزايش قند خون عبارت است از:
1 – لوزالمعده قادر به ترشح ميزان كافي انسولين نيست.
2 – سلول‌هاي بدن قادر به مصرف دقيق و مشخص قند خون نمي‌باشد.
مواد قندي (كربوهيدرات‌ها) پس از گوارش و هضم به گلوكز تبديل شده كه مهمترين قند ياده است و پس از ورود به جريان خون به عنوان سوخت براي سلول‌هاي بدن به كار مي‌رود.
زمانيكه انسولين به مقدار كافي در بدن موجود نباشد و يا كار خود را به خوبي انجام ندهد قند به مقدار زياد در جريان خون باقي مي‌ماند.
3-مقدار قند خون طبيعي چقدر است؟
ميزان آن به طور طبيعي در حالت ناشتا يعني 70 تا 110 ميلي‌گرم در هر صد سي‌سي خون مي‌باشد.
4- تشخيص ديابت در چه زماني مطرح مي‌شود؟
اگر ميزان قند خون ناشتا حداقل در دو آزمايش بيش از 126 ميلي‌گرم در هر صد سي‌سي خون باشد، تشخيص ديابت را مي‌توان مطرح كرد.
5- اهميت اندازه‌گيري قند خون در چيست؟
آزمايش قند خون به صورت ناشتا، 2 ساعت پس از مصرف صبحانه و قند عصر همراه با يادگيري چگونگي اندازه‌گيري قند خون و ثبت آن به كنترل بهتر ديابت كمك مي‌كند.
اندازه‌گيري قندخون نشان مي‌دهد كه پاسخ بدن به رژيم غذايي و برنامه ورزشي و داروها و انسولين چگونه است.
6- چگونه متوجه بيماري ديابت شويم؟
براساس علايم ديابت در بيماران، هر چند كه بايد به خاطر داشته باشيم در بيماران ديابتي نوع 2 شروع اين علامت‌ها ممكن است به طور تدريجي باشد و حتي فرد مبتلا هيچ‌يك از علايم ديابت را تجربه نكند و يا اينكه تا سالها ديابت او تشخيص داده نشود
7- علايم ديابت چيست؟
يك يا چند علايم زير مي‌تواند نشانه ديابت باشد:
1 – تشنگي بيش از حد
2 – تكرر ادرار (افزايش دفعات ادرار)
3 – كاهش وزن
4 – خستگي و احساس از دست دادن انرژي
5 – تاري ديد
6 – خشكي و خارش پوست
7 – عفونت‌هاي عود كننده مانند برفك، عفونت‌هاي دستگاه ادراري و عفونت‌هاي پوستي
8 – از بين رفتن حس بخش‌هاي مختلف اندمها در قسمت انتهايي مانند احساس گزگز و مور مور در پاها
8- تفاوت ديابت نوع يك با دو چيست؟
ديابت نوع يك را ديابت وابسته به انسولين نيز مي گويند، اين نوع ديابت به دليل بروز علايم به سرعت تشخيص داده مي‌شود و درمان شروع مي‌شود.
ديابت نوع دو يا ديابت غيروابسته به انسولين، در آن علايم پركنومي پديدار مي‌شود و معمولاً چندين سال طول مي‌كشد تا شخص از بيماري خود آگاهي يابد. اغلب اين بيماران با رعايت رژيم غذايي و ورزش درمانمي‌شوند. گاهي اوقات براي رساندن قند خون به ميزان طبيعي از قرص‌هاي خوراكي پايين آورنده قند خون و يا انسولين هم استفاده مي‌شود.
9- ديابت نوع يك در چه افرادي ديده مي‌شود؟
در افراد مبتلا به ديابت نوع يك انسولين يا اصلاً توليد نمي‌شود و يا به مقدار ناچيز توليد مي‌شود، بدن نمي‌تواند از قند (سوخت) حاصل از مصرف غذاها استفاده نمايد و كاهش وزن شديد پديد مي‌آيد. در اين حالت سلول‌هاي بتاي لوزالمعده تخريب شده و انسولين كافي نمي‌سازد و بدن به تزريق انسولين نياز دارد.
10- ديابت نوع دو در چه بيماراني ديده مي‌شود؟
ديابت نوع 2 شايعترين شكل بيماري قند است به طوري كه 95 – 90 درصد مبتلايان به ديابت از اين نوع بيماري رنج مي‌برند.
در اينحالت سلول‌هاي بدن پاسخ‌دهي مناسب به انسولين موجود در خون ندارند و به تدريج توليد انسولين توسط سلول‌هاي بتا نيز كاهش مي‌يابد. پس بعضي از افراد ديابتي نوع 2 به مصرف قرص‌هاي خوراكي پايين آورنده قند خون يا تزريق انسولين نياز پيدا مي‌‌كنند
11- در چه افرادي احتمال ابتلا به ديابت نوع دو بيشتر است؟
1 – وجود سابقه خانوادگي ديابت
2 – وزن بالا
3 – سن بالاي 40 سال
4 – سابقه ديابت در دوران بارداري
5 – مصرف داروها مانند كورتون
6 – فشار خون بالا
7 – سابقه حمله قلبي يا سكته مغزي
پرسشهای متداول در ارتباط با دیابت و روزه داری :
1 – من بيماري قند دارم و در حال حاضر براي پايين آوردن قند خونم از قرص قند استفاده مي‌كنم، آيا مي‌توانم امسال روزه بگيرم؟
در صورتي كه شما به بيماري مزمن ديگري كه پزشك مربوطه شما را از گرفتن روزه به علت آن منع كرده است) مبتلا نيستيد و در حال حاضر قند خونتان در حد قابل قبولي (در حالت ناشتا زير 160) است و اخيراً دچار افت قند خون نشده‌ايد، به احتمال زياد مي‌توانيد روزه بگيريد.
2 – آيا دخترم كه ديابتي است و انسولين تزريق مي‌كند هم مي‌تواند روزه بگيرد؟
بعيد به نظر مي‌رسد كه ايشان بتوانند روزه‌داري را تحمل كنند. البته اگر اصرار برروزه داشتن دارد، در صورتي كه انسولين زيادي مصرف نمي‌كند و طي روز دچار افت قند خون نمي‌شود، با احتياط كامل(زير نظر پزشك خود جهت تنظيم رزيم غذايي وانسولين) و رعايت نكاتي كه بيان خواهد شد ممكن است بتواند دوره روزه‌داري را بدون خطر پشت سر بگذارد.(حتما با پزشك خود مشورت كند)
3 – آيا اگر من روزه بگيرم ممكن است دچار عوارض بشوم؟
خطرناكترين عارضه روزه‌داري، كاهش بيش از حد قند خون است. شما طي روزه‌داري بيش از هر چير بايد مراقب باشيد كه قند خونتان زياد افت نكند.
4 – چگونه مي‌توانم بفهمم كه قند خونم پايين آمده است؟
افت قند خون با علامتهايي مانند ضعف و بي‌حالي شديد، عرق سرد فروان، تپش قلب، سرگيجه، تاري ديد، گرسنگي شديد و لرزش بدن و در نهايت بيهوش شدن مشخص مي‌گردد.
5 – اگر وسط روز دچار افت قند خون شدم، چه كنم؟
در صورتي كه شما گلوكومتر (دستگاه اندازه‌گيري كننده قند خون) در اختيار داريد فوراً قند خونتان را اندازه بگيريد.
در صورتي كه قند خونتان كمتر از 50 باشد. حتماً روزه خود را افطار كنيد. اگر گلوكومتر نداريد، با پيدايش علايم كاهش قند خون، سريعاً روزه خود را افطار نماييد و با مصرف شربت يا شيريني مختصر از عوارض بعدي پيشگيري كنيد.
6 – آيا روزه گرفتن رژيم محسوب مي‌شود يا اينكه طي ماه رمضان هم بايد رژيم خاصي را رعايت كنم؟
رعايت رژيم ديابتي براي شما الزامي است. شما طي ماه رمضان بين افطار تا اذان صبح مواد غذايي مصرف مي‌كنيد لذا بايد نكاتي را رعايت نماييد كه قند خون شما در اين فاصله بيش از حد بالا نرود.
7 – آيا ميزان كل مواد غذايي مصرفي‌ام در ماه رمضان بايد مانند رژيم قبلي باشد؟
بله حتماً، شما نبايد كالري دريافتي خود را در ماه رمضان نسبت به قبل افزايش دهيد. به ويژه مصرف مواد قندي شيرين از جمله زولبيا و باميه را محدود كنيد. در صورت تمايل شديد به مواد شيرين مي‌توانيد از مربا يا نوشابه‌هاي رژيمي استفاده نماييد و يا هنگام افطار دو عدد خرما همراه با نوشيدني مانند چاي مصرف كنيد.
8 – وعده‌هاي غذايم بايد به چه صورت باشد؟
بهتر اين است كه با يك افطار ساده (مثلاً مشابه صبحانه) آغاز كنيد و شام را بلافاصله 2 – 1 ساعت بعد صرف نماييد.
قبل از خوابيدن هم مي‌توانيد غذاي مختصري (مشابه عصرانه) بخوريد. سحري را هم حتماً ميل كنيد.
9 – اگر براي خوردن سحري نتوانستم بيدار شوم چه كنم؟
بهتر است از روزه گرفتن در آن روز منصرف شويد.
10 – نوشيدن آب و مايعات غيرقندي تا چه اندازه مجاز است؟
بهتر اين است كه آب كافي بنوشيد تا طي روز دچار كمبود آب بدن نشويد. توصيه مي‌شود بعد از خوردن سحري و قبل از شروع روزه، حداقل 2 – 1 ليوان آب بنوشيد.
11 – آيا رفتن مرا به مهماني‌هاي افطار صلاح مي‌دانيد؟
مسلماً شركت در جمع خانواده و دوستان از نظر روحي بسيار برايتان مناسب است اما چه در ماه رمضان و چه در غير آن، هيچ‌گاه در مهماني‌ها فراموش نكنيد كه ديابتي هستيد تا سالها با سلامت كامل به زندگي ادامه بدهيد.
12 – اگر بعد از افطار احساس كردم قند خونم بالاست چه كنم؟
در صورت امكان قند خونتان را اندازه‌گيري كنيد اگر بالاي 250 بود بايد شب بعد از رزيم غذايي خود كم كنيد(20در صد از مواد غذايي كه ميل مي كنيد كم كنيد) وتا زماني كه قند خونتان همچننان بالا است رزيم غذاييتان را بهتر كنترل كنيد مي توانيد از مشاور تغذيه خود يا پزشكتان كمك بگيريد تا دچار مشكل نشويد به هر حال متوجه باشيد كه اگر قند خونتان هنگام شب بالا باشد، نتايج مثبت روزه‌داري عايد شما نخواهد شد.
13 – اگر هنگام سحر احساس كردم قند خونم بالاست چه كنم؟
در اين صورت هم اگر قند خونتان بالاي 200 باشد بايد از مواد غذايي سحري خود 20 درصد كم كنيد، اما اگر قند خونتان بالاي 350 بود، توصيه مي‌شود كه اصلاً روزه نگيريد و حتما با پزشكتان مشورت كنيد.)
14 – اگر طي روز استراحت كنم بهتر است يا مي‌توان فعاليت بدني نيز داشته باشم؟
فعاليت بدني شما بايد در حد معمول باشد و استراحت زياد به نفع شما نيست. اموري كه به فعاليت جسمي شديد نياز دارد را بهتر است بعد از ظهرها انجام ندهيد تا از افت شديد قند خون پيشگيري نماييد.
15 – چگونه ورزش كنم؟
ورزش سبك 15 – 10 دقيقه‌اي هنگام صبح احتمالاً برايتان مناسب است اما ورزش هنگام بعد از ظهر و قبل از افطار مي‌تواند مشكل‌ساز باشد. بايد در صورت امكان طي شب‌ها چند ساعت بعد از بعد از افطار زماني را به ورزش اختصاص دهيد.
16 – در ماه رمضان قرص‌هايم را در چه زماني مصرف كنم؟
به طور كلي قرص‌هاي مصرفي صبح و ظهر را همزمان هنگام افطار و قرص شبانه را پيش از سحري مصرف نماييد.
البته اگر قند خونتان تحت كنترل مي‌باشد، ممكن است تحت نظارت پزشك بتوانيد تعداد قرص‌هايتان را كاهش دهيد.
17 – اگر فراموش كردم قرصم را مصرف كنم چه بايد بكنم؟
از آنجا كه عدم مصرف مايعات طي روز مي‌تواند به غليظ شدن خون و بالاتر رفتن قند خون و عوارض ديگر منجر شود. لذا توصيه مي‌شود حتماً قرص خود را به موقع مصرف كنيد و اگر فراموش كرديد، خصوصاً در صورتي كه معمولاً قند خونتان بالاست، بهتر است آن روز را روزه نگيريد.
18 – بهترين زمان براي آزمايش قند خون در ماه رمضان كدام است؟
مسلماً ايده‌آل است كه هر بيمار ديابتي كه روزه مي‌گيرد گلوكومتر در اختيار داشته باشد و قبل از افطار، دو ساعت بعد از افطار و پيش از سحري، قند خون خود را اندازه‌گيري نمايد.
اما در صورتي كه گلوكومتر در دسترس نداريد، بهتر است آزمايش‌هاي خود را تحت نظارت پزشك و در زمان تعيين شده انجام دهيد در ماه رمضان بررسي قند خون ناشتا بايد قبل از افطار صورت گيرد كه اين بسيار كمك كننده است.
19 – آيا روزه بگيرم چربي خونم هم پايين خواهد آمد؟
اگر رژيم خود را رعايت كنيد، مي‌توانيد منتظر كاهش كلسترول و تري‌گليسريد خونتان باشيد. اين مسأله در پيشگيري از بيماريهاي قلبي – عروقي هم به شما كمك مي:ند. طي ماه رمضان رژيم غذايي در بسياري از خانواده‌‌هاي حاوي مواد قندي و نشاسته‌اي فراوان است كه ضمن اثر نامطلوب بر قند خون، تري گليسريد خون را هم بالا مي‌برد.
20 – آيا افراد ديابتي كه به نحوي دچار عوارض مزمن ديابت بر كليه، چشم، قلب و ... شده‌اند، مي‌توانند روزه بگيرند؟
ممكن است برخي از اين افراد با روزه گرفتن دچار مشكل حادي نشوند ولي براي پيشگيري از پيشرفت عوارض مزمن، بهتر است روزه نگيرند و يا با متخصص مربوطه مشورت كنند.
